Coğrafya 12 İlk Medeniyetlerin Başlıca Özellikleri Konu Anlatımı

AKDENİZ UYGARLIKLARI
1. Akdeniz kıyıları, medeniyetlerin ilk kurulduğu alanlardan biridir.
2. Tarım alanlarının az olması, akarsuların varlığı, kıyılarında liman olmaya elverişli ada ve yarımadaların bulunması bu bölgede İyonya, Lidya, Yunan, Fenike ve Roma gibi birbirinden farklı medeniyetlerin kurulmasına neden olmuştur.
3. Bu medeniyetlerden bazıları yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olmadıklarından deniz ticaretine yönelmişler ve ihtiyaçlarının bir bölümünü denizden karşılayarak denizci karakterli uygarlıklar kurmuşlardır.
4. İyonlar ve Yunanlılar zamanla gemi yapımında ustalaşmış ve Akdeniz kıyılarındaki ürünleri toplayarak ihtiyacı olan toplumlara pazarlamaya başlamışlardır.
5. Böylece farklı uygarlıklar arasında, ticari mallar taşınırken aynı zamanda kültürel gelişmeler bir merkezden diğerine nakledilmiştir.
6. Akdeniz uygarlıkları Arap, Pers, Mısır medeniyetlerinden etkilenmişlerdir.

HİNT UYGARLIĞI
1. Bugünkü Pakistan, Hindistan ve Bangladeş ülkelerinin toprakları üzerinde kurulmuştur.
2. İndus, Ganj ve Brahmaputra nehirleri uygarlığın kurulumunda etkilidir.
3. Elverişli iklim şartlarının bulunduğu bölgelerinde Entansif tarım teknikleri uygulamışlardır.
4. Sık sık farklı toplumların istilasına uğramışlardır.
5. Hindistan'ın en eski geçmişinde Avrupa'dan göç ettiği söylenen Arilerin izleri görülür.
6. Verimli topraklara sahip olması tarih boyunca istilalara uğramasına neden olmuştur. Değişik
kavimlerin gelip yerleşmesi de etnik yapının zenginleşmesinin önemli bir nedenidir .
7. Koyu bir sınıf ayrımını içeren Kast Sistemi, Hindistan'ın günümüze kadar
sağlam bir birlikkuramamasına yol açmıştır. Farklı milletlerin istilasına
uğraması ve "Kast Örgütü" nedeniyle Hintlilerbir millet olma şuuruna
erişmemişlerdir.
8. Kast Sistemi halkın mesleklerine göre sınıflanması ve kesinlikle bir sınıftan
diğer sınıfa şeklinde belirlenmiştir. Buna göre;Brahmanlar: Din adamları ,
Kşatriyalar: Asiller ve askerler ,Vaysiyalar: Sanatkarlar ve tüccarlar ,
Südralar; Kôylüler ve işçiler Ayrıca Kastın dışında kalan "Paryalar,(köleler)”
vardı.Paryalar ise bu sistem de tamamiyle sahipsiz insan gruplarıdır.

AZTEK UYGARLIĞI

1. 15. yüzyıl ile 16. yüzyıl başlarında, bugünkü Meksika’nın orta ve güney kesimlerinde büyük bir imparatorluk kurmuşlardır.
2. Büyük bir imparatorluk kurabilmelerinin temelinde, kullanılabilir tüm toprakların entansif biçimde ekildiği, gelişkin bir sulama ve bataklık kurutma sistemine dayalı olağanüstü tarım düzenleri yatar.
3. Bu yöntemlerle sağlanan yüksek verimlilik, zengin ve kalabalık bir ülkenin doğmasını sağlamıştır.
4. Taş işçiliği ve mimaride ileri gitmişlerdir.
5. Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi.
6. Aztek kültürü kendisini, tarıma bağlı ekonomi, dokumacılık, çanak çömlek yapımı metalurjide başlangıç, sayılar, piramit şeklinde yapılar, takvim sistemi, resim yazısı, şehir devlet organizasyonu ve dini faaliyetlerde göstermiştir.

MAYA UYGARLIĞI

1. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür..
2. Mayalar astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık oluşturmuşlardır.
3. Taş işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. Piramitler, tapınakları, saraylar, dikili taşlar, top sahaları
gibi büyük yapılar inşa etmişlerdir.
4. Kullandıkları taş, genellikle kireç taşıdır.
5. Mayaların ticari malları arasında yeşim taşı, kakao, mısır, tuz ve obsidyen taşı sayılabilir.
6. Çömlekçilik ve seramik yapımında uzmanlaşmışlardır. Entansif tarım sistemlerini kullanmışlardır.
7. Yazı, sayı sistemi ve “Uzun Hesap” denilen takvim sistemini oluşturmuşlardır.
8. Şehircilikte ileri gitmiş ve birçok şehri meydana getirmişlerdir. Akarsu, dere, göllerde ve denizlerde kanolarla taşımacılık (denizcilik) yapmışlar ve ticaretle uğraşmışlardır.
9. Kendilerine has dilleri mevcuttu. Yazıyı, sıfırı da içine alan bir sayı sistemini ve astronomiye dayanan takvimi kullanıyorlardı.

İNKA UYGARLIĞI
1. İnkalar, Büyük Okyanus kıyısına paralel uzanan And sıradağları üzerinde 12-16. yüzyıllar arasında yaşamış ve büyük bir imparatorluk kurmuşlardır.
2. İnkaların yaşadıkları And Dağları'nın batı kıyısında çöl ve vadiler yer alırken kuzeydoğu kesimleri tropikal yağmur ormanlarıyla kaplıydı.
3. İnkalar, şehirlerini ve kalelerini, dini inançları nedeniyle korumak ve savunabilmek için And Dağları'nın yüksek kesimlerdeki dik ve sarp yamaçlara inşa etmişlerdi.
4. Taş işçiliğinde ileri gitmişlerdir.
5. İnkalar bulundukları bölgenin coğrafi konumu nedeniyle güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşmışlar ve güneş saatini yapmışlardır.
6. Yüksek kayalıklara yerleştirdikleri elips şeklindeki altın yansıtıcılarla astronomik gözlemler yapmışlar, güneşin yıllık hareketlerini incelemişlerdir.
7. Patates tarımını ilk yapan medeniyettir.
8. Tarımda teraslama yöntemi ve diğer entansif tarım tekniklerini kullanmışlardır.
9. Sözlü edebiyatları olup, yazıları yoktu.

ÇİN UYGARLIĞI
1. Sarı Irmak (Hoang Ho) ve Gök ırmak (Yangçe) çevresinde kurulmuşlardır.
2.Güneybatısı ormanlık yüksek dağlarla, Kuzeybatısı da bozkırlar ve çöllerle sınırlı
olan Çin de dışakapalı ve özgün bir medeniyetin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
3.Tıp, matematik ve astronomi alanında da ileri gitmişlerdir.
4.Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa
ve mürekkebi icat ederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda
bulunmuşlardır.
5. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gitmişlerdir.
6. Çin’de Lao-Çe ve Konfiçyüs adlı filozofların dini ilkeleri yayılmış, sonraki
dönemlerde ÇinlileBudizm’i benimsemişlerdir.
7. İpek böceğinden ipek elde ederek Çin’den Avrupa’ya kadar uzanan İpek
Yolu’nun kurulmasını ve ticaretin yaygınlaşmasını sağlamışlardır.
8. Lao Tse taoculuk felsefesini kurdu.
9. Askeri teşkilatlanmalarda Hunlardan örnek aldılar. Hun saldırılarına karşı Çin
Seddin'i yaptılar.

Share on Facebook Share on Twitter Share on Google Plus

About aytek