Felsefe (Philosophia) adı ilk kullanıldığı dönemde yani antik Yunan'da erdemli ve mutlu yaşamı aramak ve sevmek anlamında kullanılmıştır. Daha sonraları ise insana ve evrene dair her türlü bilgiyi arayan bir çabaya dönüşmüştür. Felsefe ilk kez M.Ö. 7. yy. da Thales'in "Doğanın ana maddesi (arke) nedir? sorusuna yanıt arama çabaları ile başlamıştır. Öğrencileri Anaximenes ve Anaximandros ile kurdukları Elea Okulunda evrendeki tüm varlıkların ana maddesini araştırmışlardır. Ana madde soruları daha önce Mısır ve Mezapotamya uygarlıklarında da sorulmuş, verilen açıklamalar dinsel açıklamalardan öteye geçememiştir.
Thales, evrenin ana maddesi "su"dur diyerek evrene ilişkin “dinsel olmayan” bir açıklamada bulunmuştur. Evrene ilişkin bu açıklamasıyla doğa bilimlerinin temelini atmıştır. Thales'le başlayan bu süreç felsefe tarihinde "doğa felsefesi" olarak adlandırılmaktadır. Aristoteles'e göre bütün insanlar doğal olarak bilmek isterler. İnsanı insan yapan özelliklerin en önemlisi onun kendisini ve çevresini tanımak ve bilmek istemesidir. Bilgi, bilen (insan) ile bilinen (nesne) arasındaki ilişkiden edinilmiş bir üründür. Bilen ile bilinen arasındaki ilişki bilgi aktı ile kurulur. Örneğin, sınıfta bulunan öğrencileri sayarak sonucu öğretmene bildiren sınıf başkanının "Sınıfta 25 öğrenci var." demesi bir bilgidir. Bu bilginin öznesi sınıf başkanı nesnesi ise sınıftaki öğrencilerdir.
Gündelik Bilgi: Belli bir sıra yada yöntem izlemeksizin, duyumlar aracılığı ile edindiğimiz, kesin olmayan bilgilerdir. Kişisel deneyimlere dayandığından özneldir. Örneğin, yağmurun ıslattığını, ateşin yaktığını bilmek gibi.
Teknik bilgi: Toplumsal yaşamda kullandığımız, yaşamımızı kolaylaştıran araç -gereçlerin yapımında başvurulan bilgilerdir. Örneğin, suyun kaldırma kuvvetinden yararlanarak gemiler yapmak, kaldıraç formülünden yararlanarak vinç yapmak gibi.
Bilimsel bilgi: Bilimsel yöntemle elde edilen, doğrulanabilen, sistemli bilgiler bütünüdür. Bilimsel bilgi akla, gözleme ve deneye dayanır. Örneğin, su 100 derece selsiyusta kaynar bu türden bir bilgidir.
Bilimler; Formel bilimler (mantık ve matematik), Doğa bilimleri (fizik, kimya, biyoloji) ve İnsan bilimleri (sosyoloji, tarih ve psikoloji) olmak üzere üçe ayrılır.
Felsefi bilgi: Evreni ve insanın evrendeki yerini bütüncül biçimde kavramaya çalışır. Felsefi bilgide özneldir, akla dayalıdır ve eleştiricidir.
Sanat bilgisi: Sanat insanın nesnel gerçekliğinin (ev, ağaç, dağ...) ve zihinsel süreçlerinin (aşk, mutluluk...) estetik bir kaygıyla ve değişik araçlarla yeniden yansıtılmasıdır.
Dinsel bilgi: Dinsel bilgide bilgi aktı inançla kurulur. Bu bilgi aklın eleştirisine kapalı ve dogmatik bir bilgidir.
Kaydol:
Kayıt Yorumları
(
Atom
)
0 yorum:
Yorum Gönder